Hiệu quả của việc tránh thai khẩn cấp lên đến 95% nếu được sử dụng đúng thời điểm. Bạn đọc tiếp bài viết để biết các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h là gì? Cách dùng thuốc tránh thai khẩn cấp 24h như thế nào?
1. Khi nào cần tránh thai khẩn cấp?
Theo WHO, cách tránh thai khẩn cấp (emergency contraception) là phương pháp tránh thai có thể được sử dụng sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Phương pháp này được WHO khuyến cáo sử dụng trong vòng 72 giờ với thuốc tránh thai khẩn cấp; hay trong vòng 5 ngày với đặt vòng tránh thai; hoặc 1 dạng thuốc tránh thai khẩn cấp khác sau giao hợp không an toà; và hiệu quả sẽ cao hơn nếu chúng được sử dụng sớm sau khi thực hiện hành vi giao hợp.
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h thường dùng trong các trường hợp sau:
- Sau khi quan hệ tình dục không có biện pháp tránh thai an toàn.
- Các biện pháp tránh thai an toàn bị sự cố nên không phát huy tác dụng (bao cao su bị rách, tụt).
- Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày theo thời gian quy định.
- Bị cưỡng bức, ép buộc quan hệ tình dục.
- Bong, vỡ, rách, hoặc cắt bỏ sớm màng ngăn hoặc nắp cổ tử cung.
- Không rút được (ví dụ như xuất tinh vào âm đạo hoặc trên cơ quan sinh dục ngoài).
- Viên hoặc phim diệt tinh trùng không tan chảy trước khi giao hợp.
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bao gồm hai phương pháp chính: đặt vòng tránh thai hoặc uống thuốc tránh thai khẩn cấp.
2. Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng đặt vòng tránh thai
2.1. Vòng tránh thai (IUD) là gì?
Vòng tránh thai (the intrauterine device IUD) là dụng cụ nhỏ bằng nhựa dẻo hình chữ T, có sợi đồng nhỏ quấn xung quanh. Vòng sẽ được đặt vào tử cung với mục đích ngăn tinh trùng gặp trứng; hay thay đổi môi trường trong tử cung gây phản ứng viêm ngăn cản trứng đã thụ tinh làm tổ. Vòng tránh thai có thể dùng như một biện pháp tránh thai lâu dài.
Trong trường hợp tránh thai khẩn cấp, cần đặt vòng trong vòng 5 ngày kể từ khi quan hệ không an toàn. Thời hạn của vòng tránh thai có thể lên đến 10 năm. Vì vậy, sau khi dùng với mục đích tránh thai khẩn cấp; bạn vẫn có thể để vòng trong tử cung để tiếp tục ngừa thai.
2.2. Hiệu quả của cách tránh thai sau khi quan hệ 24 bằng vòng tránh thai
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng vòng tránh thai có hiệu quả không? Khi vòng tránh thai được đặt vào trong vòng 120 giờ kể từ khi quan hệ không có biện pháp bảo vệ; vòng tránh thai có hiệu quả ngừa thai cao. Tuy nhiên trên thực tế, các bác sĩ rất ít khi áp dụng phương pháp này trong trường tránh thai khẩn cấp. Vẫn là ưu tiên đặt vòng khi chắc chắn bạn không có thai nha.
Sau khi đặt vòng vào, phụ nữ có thể tiếp tục sử dụng vòng tránh thai như một biện pháp tránh thai liên tục hoặc có thể chọn thay đổi biện pháp tránh thai khác.
3. Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h với thuốc tránh thai khẩn cấp
3.1. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc sẽ giúp trì hoãn hoặc ngăn không cho trứng rụng.
WHO khuyến cáo 3 loại thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm:
- Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa ulipristal acetate (UPA): Đây là loại thuốc kê đơn. Ulipristal hoạt động bằng cách tác động lên hormone progesterone; trì hoãn việc rụng trứng. Thuốc chứa Ulipristal có thể sử dụng trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ không bảo vệ mà không làm giảm hiệu quả của thuốc.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa levonorgestrel (LNG): Thuốc hoạt động bằng cách ngăn cản sự rụng trứng; ngăn chặn trứng đã thụ tinh bám vào niêm nạc tử cung.
- Sử dụng thuốc tránh thai đường uống kết hợp (combined oral contraceptive pills COCs).
Hiện nay, có hai nhãn hiệu thuốc tránh thai khẩn cấp được NHS khuyên dùng đó là Levonelle hoặc ellaOne.
3.2. Hiệu quả của cách tránh thai khẩn cấp 24h bằng thuốc
Hiệu quả của cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc có thể bị ảnh hưởng bởi các tác nhân sau:
- Thể trạng: Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể giảm hiệu quả ngừa thai đối với phụ nữ thừa cân hoặc béo phì. Ngoài ra, tình trạng sức khỏe cũng ảnh hưởng đến việc dùng thuốc. Nếu bạn có thể trạng quá yếu hoặc đang mắc các bệnh mãn tính, bạn nên cân nhắc đến việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Cách dùng thuốc: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng khi được uống đúng thời điểm, đúng liều lượng. Bạn nên uống thuốc càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ. Nếu dùng thuốc loại 2 viên, bạn cần đảm bảo uống đủ và đúng giờ quy định.
3.3. Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp 24h
Levonelle phải được uống trong vòng 72 giờ (3 ngày) kể từ khi quan hệ tình dục để tránh thai. Còn ellaOne phải được uống trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình dục để tránh thai. Ngoài ra, nếu bạn quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ sau khi uống thuốc; cơ hội mang thai vẫn sẽ rất cao.
Hai loại thuốc này thường không được sử dụng như một biện pháp tránh thai thông thường. Do đó, cách sử dụng loại thuốc tránh thai cũng rất quan trọng, sau đây là một số điều bạn cần lưu ý:
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp Levonelle:
- Uống viên tránh thai tiếp theo; hoặc đặt vòng tránh thai mới trong vòng 12 giờ sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Tiếp tục uống thuốc tránh thai đều đặn như bình thường.
- Sử dụng các biện pháp tránh thai bổ sung; chẳng hạn như bao cao su, trong vòng:
- 7 ngày nếu bạn sử dụng miếng dán, vòng, viên thuốc tránh thai kết hợp (trừ Qlaira), cấy ghép hoặc tiêm.
- 9 ngày đối với viên uống tránh thai kết hợp Qlaira.
- 2 ngày nếu bạn sử dụng viên thuốc tránh thai chỉ chứa progestogen.
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp ellaOne:
- Đợi ít nhất 5 ngày trước khi uống viên tránh thai tiếp theo, dán miếng dán mới hoặc đặt vòng mới.
- Sử dụng các biện pháp tránh thai bổ sung, chẳng hạn như bao cao su, cho đến khi bạn bắt đầu lại biện pháp tránh thai của mình. Trong vòng:
- 7 ngày nếu bạn sử dụng miếng dán, vòng, viên thuốc tránh thai kết hợp (trừ Qlaira), cấy ghép hoặc tiêm.
- 9 ngày đối với viên uống tránh thai kết hợp Qlaira.
- 2 ngày nếu bạn sử dụng viên thuốc tránh thai chỉ chứa progestogen.
3.4. Ai không nên dùng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc?
Các trường hợp không nên dùng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc bao gồm:
- Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
- Âm đạo chảy máu bất thường, chưa xác định được nguyên nhân.
- Người mắc các bệnh về tim mạch, gan, thận, động kinh, tiểu đường, rối loạn tuần hoàn não hoặc một số bệnh lý khác liên quan đến nội tiết tố sinh dục.
- Nữ giới có nguy cơ mang thai ngoài tử cung cao.
3.5. Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng phụ nào không?
Chưa có nghiên cứu cho thấy cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, thuốc có thể đi kèm một số tác dụng phụ như:
- Đau đầu.
- Buồn nôn và nôn (đặc biệt gặp ở những người uống thuốc ngừa thai phối hợp).
- Đau ngực.
- Đau bụng.
- Hoa mắt, chóng mặt.
- Mệt mỏi.
- Rối loạn kinh nguyệt.
- Âm đạo ra một ít máu bất thường.
Phần lớn các triệu chứng của cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc sẽ tự hết trong vòng vài ngày. Nếu các triệu chứng ngày càng trở nặng và không thuyên giảm, bạn cần đến bác sĩ để được thăm khám.
3.6. Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc: Khi nào cần đi bác sĩ?
Nếu bạn bị nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, hãy uống bổ sung liều khác. Ngoài ra, để chắc chắn, bạn nên thử thai nếu thấy chậm kinh. Không có phương pháp ngừa thai nào hiệu quả tuyệt đối 100%, kể cả cách tránh thai sau khi quan hệ 24h. Vì vậy, bạn vẫn nên theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu cơ thể nhé.
Cần lưu ý, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng ngừa thai; không có tác dụng ngăn ngừa bệnh lây qua đường tình dục.
4. Cách tránh thai khẩn cấp nào phù hợp cho bạn?
Để biết cách tránh thai sau khi quan hệ 24h phù hợp với bạn; bạn cần cân nhắc một số yếu tố như sau:
Đã bao lâu kể từ khi bạn quan hệ tình dục không an toàn?
Bạn có tối đa 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ để sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp.
- Levonelle hoạt động tốt hơn nếu bạn thực hiện sớm. Levonelle gần như không hoạt động sau ba ngày (72 giờ).
- Tốt hơn là bạn nên uống ella càng sớm càng tốt mặc dù thuốc có tác dụng trong vòng 5 ngày sau khi bạn quan hệ tình dục không an toàn.
- Vòng tránh thai Paragard, Mirena và Liletta là những loại vòng tránh thai tốt nhất, và chúng có tác dụng vào ngày thứ năm cũng như ngày thứ nhất.
Bạn nặng bao nhiêu?
- Levonelle có thể không hiệu quả nếu bạn nặng từ 74kg trở lên.
- ellaOne có thể hoạt động kém hiệu quả hơn nếu bạn nặng từ 88kg trở lên.
- Vòng tránh thai (IUD) hiệu quả tốt cho dù bạn nặng bao nhiêu.
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h nào dễ dàng nhất?
Thuốc tránh thai khẩn cấp Levonelle (ở Việt nam tên thuốc là Postinor 1) thường là dễ dàng nhất bất kỳ ai cũng có thể mua không cần kê đơn tại hầu hết các hiệu thuốc, hiệu thuốc và siêu thị, bất kể tuổi tác hay giới tính của bạn. ellaOne có thể khó mua hơn vì bạn cần đơn thuốc từ bác sĩ.
Có thể khó nhận được vòng tránh thai trong vòng năm ngày vì bạn cần một cuộc hẹn với y tá hoặc bác sĩ để đặt vòng.
Bạn có đang cho con bú không?
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng vòng tránh thai sẽ không ảnh hưởng đến sữa mẹ của bạn. Nhưng nếu sử dụng ellaOne, bạn sẽ cần phải hút và vắt bỏ sữa mẹ trong 36 giờ sau khi uống.
Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc tránh thai khẩn cấp được nhiều chị em chọn lựa. Bạn cần lưu ý các thông tin về cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp để có hiệu quả cao khi dùng thuốc. Và lưu ý từ bác sĩ, tuyệt đối không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần/ tháng nhé.
